In het ziekenhuis liggen is voor niemand leuk! Je bent daar omdat het niet goed met je gaat. Er is sprake van een situatie waarin je afhankelijk bent van deskundige en medische zorg. Tijdens zo’n ziekenhuisopname moet je jezelf hieraan overgeven en erop vertrouwen dat je de juiste zorg krijgt. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Je bent in een vreemde omgeving, er gebeurt van alles om je heen en je lichaam laat je in de steek. Je raakt een stukje autonomie en regie kwijt. In dit blog wil ik graag delen wat een ziekenhuisopname kan betekenen voor iemand met een fysieke beperking, uiteraard deel ik ook mijn persoonlijke ervaringen.
Een paar dagen geleden was ik in het ziekenhuis om een vriendin van mij te bezoeken. Het was de bedoeling dat dit een gezellig bezoek zou worden. Gewoon even gezellig bijkletsen en wat afleiding voor mijn vriendin. Gedurende mijn bezoek kwamen er regelmatig verpleegkundigen binnen, onder andere om de medicatie te geven en om de standaard controles te doen. Toen de verpleegkundige de medicatie iets te ver weg zette en mijn vriendin vroeg of ze de medicijnen wilde aangeven, zei ze: ‘Volgens mij kan jij veel meer dan je nu laat zien!’ De toon was gezet de sfeer was onprettig en gespannen.
Niet gehoord
Later die avond kwamen ze de bloeddruk opmeten en trok de verpleegkundige de bloeddrukband haastig van haar arm af. Aan het vertrokken gezicht van mijn vriendin zag ik dat ze pijn had. Ze gaf aan dat haar schouder niet goed zat en mogelijk per ongeluk uit de kom was getrokken (door haar beperking gaan haar gewrichten sneller uit de kom). De verpleegkundige zei dat ze helemaal niet had getrokken en dat mijn vriendin niet zo kleinzerig moest doen. Ik moest op dat moment al tot tien tellen en kon mezelf lastig beheersen. Toen mijn vriendin om medicatie vroeg tegen de pijn, werd er gezegd dat ze kon kiezen; of nu iets tegen de pijn of voor het slapen gaan. Mijn vriendin probeerde aan te geven dat ze al jaren medicatie slikt en had afgesproken met de huisarts dat ze meer pijnmedicatie mag nemen wanneer er mogelijk een gewricht uit de kom is. Dit hielp helaas niet, de verpleegkundige was stellig en bleef bij haar standpunt. Mijn vriendin raakte geëmotioneerd omdat ze zich niet gehoord voelde. Toen ik het gesprek voortzette en het op een nette manier opnam voor mijn vriendin, werd mij al snel de mond gesnoerd. ‘Ik ben in gesprek met mevrouw en wens niet door twee mensen te worden bekritiseerd’.
‘Last’ voor de verpleging
Bovenstaande maakte dat ik direct aan mijn eigen ziekenhuisopnames moest terugdenken. Vaak voelde ik mij extra beperkt. De verpleging had vaak weinig oog voor mijn fysieke beperkingen. Ze hadden weinig geduld en luisterde vaak niet goed naar wat ik zeggen wilde, dit zorgde regelmatig voor miscommunicaties. Ik werd soms heel bot en onfatsoenlijk toegesproken. ‘Bel je nu alweer?’ ‘Heb ik je nu voor niks op de po gezet?’ Luid zuchtend: ‘Kan dat niet even wachten, ik heb nu pauze.’ ‘Je hoeft geen aanwijzingen te geven, we weten zelf wel hoe we je moeten verzorgen.’ Dit zijn een aantal opmerkingen die mij nu te binnen schieten. Wanneer dit soort dingen geroepen werden voelde ik mij verdrietig en machteloos. Ik lag de hele dag hulpeloos in bed, had vaak veel pijn en dan kwam dit er ook nog bovenop Het voelde alsof ik een last was voor de verpleging en ze mij liever kwijt waren. Dit zorgde voor stress en ergernis, wat niet bevorderlijk was voor mijn herstel.
Lastige patiënt?
Zoals jullie weten zijn ziekenhuizen en artsen voor mij niet vreemd; ik ben vaak geopereerd en opgenomen. Mijn ervaringen maken dat ik zelf een halve arts ben en graag de regie in eigen hand houdt. Ik wil graag alles weten, dit om fouten en miscommunicatie te voorkomen. Dit heb ik namelijk genoeg meegemaakt. Zo wil ik graag weten welke medicijnen ik krijg en waar deze voor bedoeld zijn en ga ik niet zomaar met alles akkoord. Wanneer ik vragen of twijfels heb, wil ik deze graag met een arts bespreken. Dit maakte dat ik soms als lastige patiënt werd gezien. ‘Waarom moet je dit allemaal weten? Neem die pillen nou gewoon in.’
Buiten de kaders
Toen het bezoekuur bijna voorbij was en ik eigenlijk naar huis wilde gaan, kwam de afdelingsarts binnen. Ze ging zitten en vroeg aan mijn vriendin wat er precies aan de hand was. Mijn vriendin gaf aan dat ze graag wilde dat ik erbij bleef. Ze begon te huilen en zei dat ze zich niet begrepen en gehoord voelde. De arts nam de tijd om naar haar verhaal te luisteren en had begrip voor haar gevoelens. We raakte in gesprek en ik vertelde dat ikzelf ook veel ervaringen had met ziekenhuizen en mijn vriendin daarom zo goed begreep. Ik gaf aan dat ik het idee heb dat het goed loopt wanneer je binnen de kaders valt, maar dat wanneer je een complexere casus bent dat dit vaak moeilijk en stroef verloopt. Je valt hierdoor niet binnen de standaard protocollen en daarnaast merk ik dat er vaak maar geringe kennis is van fysieke aandoeningen. Dit zorgt sneller voor onduidelijkheid en onbegrip. De arts knikte dat ze begreep wat ik bedoelde. Ze is met de verpleegkundigen gaan praten en uiteindelijk heeft mijn vriendin haar medicatie gekregen en is de situatie uitgesproken.
Respect en begrip
Uiteraard heb ik veel begrip en respect voor alle medewerkers binnen het ziekenhuis. Door alle bezuinigingen is er vaak onvoldoende personeel en doet iedereen zijn uiterste best om de zorg voor de patiënten zo goed mogelijk uit te voeren. Omdat de druk soms erg hoog is, begrijp ik dat het emmertje bij de verpleegkundigen en artsen soms overloopt en dat dit zorgt voor stress en irritatie. Ik ben heel blij dat er mensen zijn die dit werk willen doen ondanks dat het werk veel van je vraagt.
Oog voor de persoon achter de patiënt
Door de hoge werkdruk heb ik het idee dat er vaak op de automatische piloot wordt gewerkt. Het ziekenhuis lijkt soms een fabriek waar de patiënten een nummer zijn. Men moet niet vergeten dat een ziekenhuisopname voor de patiënt heftig en ingrijpend kan zijn. Juist op de momenten waarop we kwetsbaar zijn en afhankelijk van anderen, is het belangrijk om oog te hebben voor de persoon achter de patiënt. Pas wanneer je hier aandacht voor hebt, ben je in staat om de zorg naar ieders tevredenheid aan te bieden. Goede communicatie is hierbij erg belangrijk. Op deze manier kan je ergernis en miscommunicatie voorkomen. Neem de tijd, al is het maar vijf minuten. Wanneer een patiënt zich begrepen en gehoord voelt, wordt de ziekenhuisopname minder vervelend. Ik ben ervan overtuigd dat een stukje persoonlijke aandacht en een luisterend oor bijdragen aan een beter en sneller herstel voor de patiënt en daarnaast zorgen voor een prettige werksfeer.
Heel herkenbaar!
Ik zie het helaas dagelijks gebeuren bij mijn vrouw met beperkingen. Je geeft zelf al aan dat zorgmedewerkers onder druk staan doordat er steeds minder geld is voor zorg en er steeds meer van steeds minder mensen wordt verwacht.
Eerlijk gezegd denk ik dat het veel verder gaat dan dat. Het is een probleem op sociaal-maatschappelijk niveau. In de huidige wereld wordt het leven steeds meer een overlevingsgevecht waardoor mensen steeds meer alleen met zichzelf (en het overleven) bezig zijn. Verplaatsen in een ander is iets dat steeds minder mensen kunnen en doen. Emotioneel en empathisch is de maatschappij enorm aan het afkalven.
Juist in de zorg is dat heel naar. Want daar heb je te maken met mensen die in minder tot zeer grote mate afhankelijk zijn. JUIST daar zou de partij met “macht”, de zorgverlener, zich bewust moeten zijn van de machtspositie en de afhankelijkheid van de ander. Juist daar zou men zich veel meer moeten verplaatsen in de beleving van de afhankelijke. Maar dat kan men steeds minder dus ervaart men iemand die wanhopig door afhankelijkheid gehoor zoekt, als lastig. Men projecteert dan de eigen wereldbeleving op de ander en vindt dat de ander zich “niet zo aan moet stellen”. En handelt daar dan ook naar, met als gevolg dat er in feite gewoon sprake is van geestelijke en in sommige gevallen zelfs lichamelijke mishandeling. In ieder geval in de beleving van de afhankelijke…
Zo zwaar als de zorg is, en zo goed als mensen technisch wellicht in dat vak zijn, zo “emotioneel en empathisch onkundig” zijn helaas heel veel zorgmedewerkers (en mensen in het algemeen.
Hopelijk kan een blog als deze mensen aan het denken krijgen!